Plastry antykoncepcyjne zawierają te same hormony co dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna, zmienia się jedynie droga ich podania, a tym samym ominięty zostaje efekt pierwszego przejścia przez wątrobę. Plaster ma powierzchnię 20 cm2 (4,5 na 4,5 cm) i zawiera 750 µg etynyloestradiolu i 6 mg norelgestrominu, każdego dnia uwalnia się 20 µg etynyloestradiolu i 150 µg norelgestrominu.
Mechanizm antykoncepcyjny również jest taki sam jak w przypadku tabletek: estrogen zatrzymuje wydzielanie folitropiny (FSH), co zapobiega rozwojowi dominującego pęcherzyka Graafa (jajnikowego), zaś progestagen zatrzymuje wydzielanie lutropiny (LH), co zapobiega jajeczkowaniu, uniemożliwia zagnieżdżenie się komórki jajowej w macicy, a także powoduje zagęszczenie śluzu szyjkowego, co z kolei utrudnia dotarcie plemników do jamy macicy i komórki jajowej.
Schemat przyjmowania hormonów również pozostaje bez zmian (3 tygodnie i 7 dni przerwy), z tą różnicą, że tabletki należy przyjmować codziennie. Serię trzech plastrów przykleja się kolejno raz na tydzień tego samego dnia przez 3 tygodnie, po czym należy zrobić tydzień przerwy. Podobnie jak w przypadku tabletek pierwszy plaster przykleja się pierwszego dnia miesiączki (pierwszego dnia cyklu). Taka droga podania sprawia, że stężenie hormonów jest bardziej stałe niż w przypadku DTA, wyeliminowany zostaje również codzienny schemat przyjmowania preparatu.
Przed założeniem plastra skóra powinna być sucha, bez podrażnień, nie powinno nakładać się na nią kremu lub balsamu nawilżającego. Plaster powinno się przyklejać w miejscu, które nie zwiększa możliwości jego odklejenia (zazwyczaj jest to ramię, łopatka, pośladek, brzuch poniżej pępka). Należy również pamiętać, aby nie przyklejać plastra zawsze w tym samym miejscu.
Jeżeli plaster był całkowicie lub częściowo odklejony przez mniej niż 24 godziny, można przykleić ten sam plaster lub zastąpić go nowym, przy czym termin przyklejenia kolejnego plastra pozostaje bez zmian, gdy natomiast minęły ponad 24 godziny należy założyć nowy plaster, rozpoczynając tym samym nowy cykl i zmieniając dzień przyklejania plastra. Należy pamiętać, że w takim przypadku trzeba stosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 dni. Podobnie jak w przypadku DTA istnieje możliwość stosowania preparatu w sposób ciągły, tzn. bez konieczności robienia siedmiodniowej przerwy.
Głównymi powodami niepowodzenia metody jest niezauważalne odklejenie się plastra lub przekroczenie siedmiodniowej przerwy. Inną przyczyną może być zbyt duża warstwa tkanki tłuszczowej (dlatego u osób, u których masa ciała przekracza 90 kg zaleca się stosowanie innej metody antykoncepcyjnej), a także interakcja z innymi lekami. Mimo iż, w przypadku plastrów pominięty zostaje efekt pierwszego przejścia przez wątrobę (co prawdopodobnie zmniejsza interakcję z innymi lekami) nie należy jednak stosować preparatów, które mają wpływ na metabolizm wątrobowy, takich jak ampicylina, ryfabutyna, ryfampicyna, prymidon, karbamazepina, felbamat, fenobarbital, fenytoina, okskarbazepina, topiramat, wigabatryna, newirapina, rytonawir, gryzeofulwina oraz leki zawierające dziurawiec zwyczajny.
Stosowanie plastrów można rozpocząć po zakończeniu 7-dniowej przerwy (w przypadku preparatów zawierających 28 tabletek – po zakończeniu opakowania) lub następnego dnia po zakończeniu opakowania / usunięcia pierścienia NuvaRing (w przypadku preparatów zawierających 28 tabletek – po przyjęciu ostatniej tabletki zawierającej hormony).
Zmiany można dokonać w dowolnym dniu, jednak przez pierwsze 7 dni należy stosować dodatkową metodę antykoncepcji.
Zmiany z iniekcji można dokonać w dniu, w którym przypada kolejny zastrzyk. Zmiany z implantu lub z wkładki można dokonać w dniu ich usunięcia. We wszystkich przypadkach należy przez pierwsze 7 dni stosować dodatkową metodę antykoncepcji.
Plastry posiadają te same przeciwwskazania do stosowania i przynoszą te same korzyści pozaantykoncepcyjne co dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne. Ich stosowanie zwiększa ryzyko wystąpienia tych samych chorób, co w przypadku dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych . Podobnie jak DTA stosowanie plastrów nie chroni przed zakażeniem HIV oraz chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Podczas stosowania plastrów mogą wystąpić następujące działania niepożądane: reakcja skórna w miejscu przyklejenia plastra, zwiększenie masy ciała, bóle głowy, migrena, trądzik, nerwowość, drażliwość, zmniejszenie libido, tkliwość w piersiach, nieregularne krwawienia, nudności, nietolerancja szkieł kontaktowych, zaburzenia widzenia.
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych:
Przy odpowiednim stosowaniu metoda jest bardzo skuteczna, wskaźnik Pearla wynosi 0,2 – 0,8.
Aby metoda była skuteczna należy:
Powrót płodności następuje od razu po zaprzestaniu stosowania plastrów, zdarza się jednak, że pierwsze cykle mają charakter bezowulacyjny.
Metoda ta jest szczególnie polecana młodym, zdrowym, aktywnym seksualnie i nie palącym kobietom, które nie chcą pamiętać o antykoncepcji każdego dnia.
Plastry antykoncepcyjne wydawane są na receptę.
Na polskim rynku dostępne są plastry Evra produkowane przez firmę Janssen Pharmaceutica
N.V., zawierające 600 µg etynyloestradiolu i 6 mg norelgestrominu. Ich cena wynosi
ok. 40-50 zł za opakowanie (3 plastry).
